Mentale druk op de belangrijke punten
Veel tennisers kennen het gevoel: je speelt een prima wedstrijd, maar juist op 30-30, breakpunt of setpunt maak je een onverklaarbare fout. Technisch kun je het wel, maar onder druk lijkt alles anders. Dit heeft minder met techniek en meer met je brein en spanning te maken.
Op belangrijke punten wordt jouw aandacht automatisch meer naar de uitslag getrokken. Je gaat nadenken over winnen of verliezen, over wat anderen ervan vinden of wat deze bal betekent voor de stand. Daardoor verlies je focus op wat je eigenlijk moet doen: de bal zuiver raken met jouw vaste routine.
Wat er in je lichaam gebeurt onder spanning
Wanneer een punt belangrijk voelt, stijgt je hartslag en spannen je spieren zich onbewust aan. Je ademhaling wordt oppervlakkiger, je grip op het racket wordt harder en je bewegingen worden korter en schokkeriger. Het gevolg is dat je slagtechniek verandert, ook al probeer je dit bewust te voorkomen.
Je brein komt in een soort overlevingsmodus. In plaats van vrij te swingen ga je controleren, duwen of juist geforceerd hard slaan. Je speelt niet meer je normale spel, maar een “wedstrijdversie” die minder stabiel en minder automatisch is. Dat verklaart waarom je in de training soepel slaat en in de wedstrijd ineens begint te harken.
Typische denkfouten op cruciale punten
Te veel bezig zijn met de uitslag
Een veelvoorkomende fout is dat je tijdens een belangrijk punt denkt in termen als “ik mag dit niet missen” of “als ik dit punt verlies, is de game weg”. Deze gedachten vergroten de druk en maken de kans groter dat je verkrampt. Je aandacht gaat naar de toekomst in plaats van naar de uitvoering van de slag.
Bang zijn om te missen in plaats van willen raken
Wie bang is om fouten te maken, gaat automatisch defensiever spelen. Je neemt minder diepte, meer marge en je durft niet meer door te swingen. Paradoxaal genoeg vergroot dat juist de kans op fouten, omdat je iets doet wat niet bij jouw natuurlijke spel hoort. De intentie van je slag verandert van aanvallen naar overleven.
Praktische strategieën om beter te presteren onder druk
Werk met een vaste tussenpunt-routine
Een simpele maar krachtige aanpak is een vaste routine tussen de punten. Denk aan even wegdraaien van het net, diep ademhalen, de snaar aanraken en vervolgens één duidelijke gedachte kiezen, bijvoorbeeld “hoog over het net” of “doorraken”. Door deze herhaalbare stappen geef je je brein rust en houvast.
Train belangrijke punten bewust op de baan
Je kunt druk oefenen door tijdens trainingen alleen games of tie-breaks te spelen waarin elke fout meteen voelt als een belangrijk punt. Spreek met je partner af dat je extra aandacht geeft aan 30-30, deuce en beslissende punten. Hoe vaker je deze situaties traint, hoe normaler ze gaan voelen en hoe stabieler je uitvoering wordt.
Focus op proces in plaats van op score
Maak voor jezelf één of twee procesdoelen voor belangrijke punten, zoals “goed voetenwerk” of “doorzwaaien tot het einde”. Beoordeel jezelf niet op de uitslag van het punt, maar op het uitvoeren van je eigen afspraak. Zo verleg je de aandacht van angst voor verliezen naar grip op wat je zelf kunt controleren.
